သတိ ေရွ႕ ၾကည့္၊ ဘယ္ၾကည့္၊ ညာၾကည့္ အားလံုးကို ၾကည့္

ေျမခဲေတာင္ ေမာင္ေမာင္ဝင္း

.

.

လတ္တေလာ ေတြ႕ရွိ မွတ္သားရေသာ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္မ်ား၏ အမွတ္ တရ အထိမ္းအမွတ္ ေန႔ေပါင္းမ်ားစြာထဲတြင္ ထူး ထူးျခားျခား အေနျဖင့္ ''ကမၻာတစ္ဝန္းယာဥ္ တိုက္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုး၊ ဒဏ္ရာရသူမ်ား အမွတ္တရေန႔''သည္လည္း အပါအဝင္ ျဖစ္ပါ၏။

.

ထူးျခားသည္မွာ တျခားေသာ အမွတ္တရ အထိမ္းအမွတ္ေန႔ စသည္ စသည္တို႔သည္ လ တစ္လ၏ ေန႔ရက္ တစ္ရက္ရက္ကို ပံုေသသတ္ မွတ္ထားတတ္ေလ့ ရွိေသာ္လည္း ယခုေဖာ္ျပပါ ေန႔ကိုမူ ကမၻာ႔ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕ႀကီးသည္ ''ႏိုဝင္ဘာလ၏ တတိယပတ္၊ တနဂၤေႏြေန႔''ဟူ၍သာ အတည္ျပဳ သတ္မွတ္ျပဌာန္းေပးထားပါေလ၏။

.

၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ ၁၉ ရက္ႏွင့္ ၂ဝ ရက္တို႔တြင္ ႐ုရွားႏုိင္ငံ၊ ေမာ္စကိုၿမိဳ႕၌ က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ယာဥ္အႏၱရာယ္ လမ္းအႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရး အစည္းအေဝးမွ အဆုိပါ ထူးျခားသည့္ အမွတ္တရေန႔ထူး ေန႔ တစ္ေန႔ကို သတ္မွတ္ႏုိင္ခဲ့ၾကျခင္းလည္း ျဖစ္ပါ၏။

.

ယာဥ္တုိက္မႈေၾကာင့္ဟု ဆိုရာတြင္ အမ်ား ပိုင္လမ္းကို ဝိုင္းဝန္းအသံုးျပဳေနၾကေသာ ယာဥ္ အသံုးျပဳသူမ်ားႏွင့္ ထိုလမ္းကို အသံုးျပဳသြား လာေနၾကေသာ ျပည္သူမ်ားဟူ၍ ပါဝင္ၾကမည္ ျဖစ္သည္။

.

လမ္းကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ယာဥ္အသံုးျပဳသူ မ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ားတို႔သည္ မည္သည့္အခ်ိန္ အခါ၌မဆို၊ ယာဥ္စည္းကမ္း လမ္းစည္းကမ္း လူ႕က်င့္ဝတ္ စသည္တို႔ျဖင့္ သတိထားၿပီး စည္း ကမ္းရွိရွိျဖင့္ ျဖတ္သန္း ေမာင္းႏွင္ကာ သြားၾက၊ လာၾကမည္ဆိုပါလွ်င္ ေဖာ္ျပပါ ''ယာဥ္တိုက္မႈ ေၾကာင့္ ေသဆံုး၊ ဒဏ္ရာရသူမ်ား အမွတ္တရေန႔''ဟူသည္ ကမၻာ၌ ေပၚေပါက္လာစရာအ ေၾကာင္းရွိမည္ မဟုတ္ေပ။

.

ယာဥ္ကို ေမာင္းႏွင္အသံုးျပဳေနသူသည္ လက္ကိုင္ဖုန္း ၂ လံုး ၃ လံုးျဖင့္ အသံုးျပဳေျပာ ဆိုေနမည္ဆိုကတည္းက သူ႕အတြက္ အႏၱရာယ္ တစ္စံုတစ္ခုက အခ်ိန္အခါမေရြး၊ ေနရာေဒသမေရြး၊ က်ေရာက္လာေတာ့မည္ဆိုသည္ကို မွန္းဆထားသင့္ပါ၏။ တစ္ဘက္မွ ေျပာဆိုစကားသံသည္ သာယာနာေပ်ာ္ဖြယ္ ျဖစ္မေနဘူးဆိုပါက လမ္းေပၚက ယာဥ္အသံုးျပဳသူသည္ ယာဥ္ကို လမ္းေဘး၌ ခဏမွ် ရပ္တန္႔ထားလိုက္သည္က ေဖာ္ျပေသာ ထူးျခားသည့္ အမွတ္တရေန႔ စာရင္းတြင္ သူပါဝင္ေနမည္ မဟုတ္ေတာ့ေပ။

.

ထို႔အတူ လမ္းကို အသံုးျပဳေနၾကေသာ ေျခက်င္သြား ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္လည္း ျဖစ္ၿပီဆုိမွ ''ငါေတာ့မွားသြားၿပီ၊ ဒဏ္ရာရသူမ်ား၊ အမွတ္တရေန႔မွာ ငါေတာ့ ပါသြားၿပီ''စသည္ ျဖင့္ မျဖစ္ရေလေအာင္ သတိႀကီးစြာျဖင့္ ေရွ႕ လည္းၾကည့္၊ ဘယ္လည္းၾကည့္၊ ညာကိုလည္း ျပန္ၾကည့္ အားလံုးကို ၾကည့္ၿပီး ျဖတ္သန္းသြား လာသင့္ေပသည္။

.

ကမၻာတစ္ဝန္းလံုး၌ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရရွိမႈ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ပြားရျခင္းမ်ားတြင္ စစ္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ လူမႈေရးအေၾကာင္းမ်ား ေၾကာင့္လည္းေကာင္းႏွင့္ ယာဥ္မေတာ္တဆမႈ ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားလာရျခင္း စသည္ျဖင့္ ရွိေနေလ ရာ ယာဥ္မေတာ္တဆမႈေၾကာင့္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရရွိမႈသည္ ရာခိုင္ႏႈန္း အမ်ားဆုံး (၂၂ ဒသမ ၈ ရာခိုင္ႏႈန္း)ရွိ ေနသည္ကို ေတြ႕ရွိမွတ္သားရ ပါသည္။

.

ႏွစ္စဥ္ ကမၻာတစ္ဝန္းလံုး၌ ယာဥ္မေတာ္ တဆမႈေၾကာင့္ လူေပါင္း ၁ ဒသမ ၃ သန္းခန္႔ သည္ အသက္ဆံုး႐ႈံး လ်က္ရွိေနသည္ ဟူ၍ လည္း သိရွိရပါ၏။

.

ယာဥ္ မေတာ္တဆမႈ သို႔မဟုတ္ ယာဥ္ တိုက္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဟိုးယခင္ေခတ္၊ ယခင္ ႏွစ္မ်ားက ဥပေဒကို လြဲမွားစြာ အသံုးခ်လ်က္ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားရွာခဲ့ၾကသည့္ သာဓကေပါင္းမ်ားစြာ ရွိခဲ့ၾကေလသည္။ ဥပေဒကို တတ္သိ နားလည္သည့္ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ နားမလည္ၾကသည့္ လူပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ ယာဥ္မေတာ္တဆမႈ သို႔မဟုတ္ ယာဥ္တုိက္မႈ တစ္ခုခုျဖစ္ၿပီ ဆုိသည္ ႏွင့္ ယာဥ္ႀကီးကိုပဲ အျပစ္တင္၊ ပံုခ်တတ္ၾက သည္ မဟုတ္ပါလား။

.

ထိုကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၂ဝ၁၂ ခု ႏွစ္ ဧၿပီလ ၂၄ ရက္ေန႔ထုတ္ ေၾကးမံုသတင္း စာပါ ေအာက္ပါလႊတ္ေတာ္ အေမး၊အေျဖ က႑ကို ကူးယူတင္ျပလိုပါ၏။

.

မၾကာေသးေသာ ပထမအႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္ သက္တမ္း ကာလက ျဖစ္ပါ၏။ ''ယာဥ္ႀကီး ယာဥ္ငယ္ ထိခိုက္မႈျပႆနာမ်ားအား ဥပေဒႏွင့္ အညီ ျဖစ္ေစရန္ သက္ဆိုင္ရာဌာနႏွင့္ အဖြဲ႕အ စည္းမ်ားက မည္သို႔ ၾကပ္မတ္ျပဳျပင္ေပးႏုိင္မည္ကို သိရွိလိုေၾကာင္း'' ေမးခြန္းကို မူဆယ္မဲဆႏၵ နယ္မွ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးစိုင္းဘိုးေအာင္က ေမးျမန္းခဲ့ရာ ထိုေမးခြန္းကို ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး ဌာနမွ ဒုတိယဝန္ႀကီး ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေက်ာ္ဇံျမင့္က ေအာက္ပါအတိုင္း ျပန္ လည္ေျဖၾကားခဲ့ပါေလ၏။

.

ဒုတိယဝန္ႀကီး၏ ေျဖၾကားခ်က္ကို ၾကား နာလိုက္ရေသာ သက္ဆိုင္ရာ ဌာနမ်ားမွ ဥပေဒ ကို တတ္သိနားလည္ေနၾကၿပီးျဖစ္သည့္ပညာရွင္ လူပုဂၢိဳလ္တို႔အဖို႔ ''ငါတို႔စားေပါက္ေတာ့ ပိတ္ပါၿပီ''ဟူ၍ မခံခ်ိမခံသာ ျဖစ္သြားၾကမည္ ျဖစ္သကဲ့သို႔။

.

ယာဥ္မေတာ္တဆမႈ သို႔မဟုတ္ ယာဥ္တိုက္ မႈ ျဖစ္သြားခံၾကရသည့္ ယာဥ္ႀကီးမ်ားကမူ ''ငါ က မွန္ေနပါလ်က္နဲ႔ ဘာေၾကာင့္ တရားခံျဖစ္ သြားရတာလဲ ဆိုတာကို ခုမွပဲ သိရပါေတာ့တယ္။ သူတို႕ကလည္း လုပ္စားေနၾကတာကိုး''ဟူ၍အ သိအလင္း တံခါးပြင့္သြားရၿပီ ျဖစ္ပါ၏။

.

''ဘာေၾကာင့္ ရပ္ရပ္ ေဘးခ်ရပ္'' ဆိုေသာ သတိေပး ဆုိင္ဘုတ္အနီး၌ ရပ္တန္႔ထားေသာ ယာဥ္ႀကီးကို တျခားယာဥ္ငယ္ တစ္စီးက အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ဝင္တုိက္မိသည့္တိုင္ ထိုယာဥ္ႀကီးခမ်ာ ဘာမဆိုင္၊ ညာမဆုိင္ျဖင့္ ျပစ္မႈထင္ရွားေသာ အျပစ္ရွိသူ တရားခံစစ္စစ္  ျဖစ္သြားရသည့္ တကယ့္ျဖစ္ရပ္ ျဖစ္စဥ္ေတြအ မွန္ပင္ ရွိခဲ့ ေပၚေပါက္ခဲ့သည္ မဟုတ္ပါလား။

.

'' အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ယာဥ္မေတာ္တဆမႈ ျဖစ္ပြားပါက ၁၉၆၄ ခုႏွစ္ေမာ္ ေတာ္ယာဥ္ ဥပေဒႏွင့္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ နည္းဥပေဒတို႔ျဖင့္ အေရးယူေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိၿပီး အဆိုပါ ဥပေဒမ်ားတြင္ ယာဥ္မေတာ္တဆ ျဖစ္ပြားမႈမ်ား အေပၚယာဥ္ႀကီး ယာဥ္ငယ္ ခြဲျခား၍ အျပစ္ေပး၊ အေရးယူရန္ သတ္မွတ္ျပဌာန္းထားျခင္း မ ရွိပါေၾကာင္း။ စည္းကမ္း ေဖာက္ဖ်က္ေသာ ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္ေသာ ယာဥ္ေမာင္းသူကိုသာ အေရးယူေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိပါေၾကာင္းျဖင့္ ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့သည္'' ဟူ၍ ထိုစဥ္က ဒုတိယဝန္ႀကီးက ေျဖၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

.

ဒီမိုကေရစီ ႏုိင္ငံေတာ္ သစ္ဆီသို႔ ေရွ႕႐ႈ ခ်ီတက္လ်က္ရွိေသာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏုိင္ငံေတာ္ သည္ တုိးပြားမ်ားျပား လ်က္ရွိေသာ ယာဥ္အမ်ိဳး မ်ိဳးတို႔ႏွင့္ လူ႕အရင္းအျမစ္မ်ားတို႔ကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ရန္ အလို႕ငွာ ဒုတိယသမၼတက ဥကၠဌအျဖစ္ ပါဝင္ေသာ ''အမ်ိဳးသားယာဥ္ အႏၱရာယ္၊ လမ္းအႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရးေကာင္စီ''ကို ဖြဲ႕စည္းထားရွိၿပီး ''အမ်ိဳးသားယာဥ္ အႏၱရာယ္၊ လမ္းအႏၱ ရာယ္ ကင္းရွင္းေရး ဥပေဒႏွင့္ နည္းဥပေဒမ်ား'' ေပၚေပါက္ေရးကိုလည္း အေလးထားေဆာင္ ရြက္လ်က္ရွိေနပါေလ၏။

.

''ကမၻာတစ္ဝန္း ယာဥ္တိုက္မႈေၾကာင့္ ေသ ဆံုး၊ ဒဏ္ရာရသူမ်ား အမွတ္တရေန႔''အတြက္ မနက္ျဖန္ေပါင္းမ်ားစြာတြင္ ပါဝင္ပတ္သက္မႈ နည္းပါးမႈမွ လံုးဝေလွ်ာ့ပါးပေပ်ာက္ေရးကို ေရွွ႕႐ႈလ်က္ ေအးသာယာၿမိဳ႕၊ စက္မႈဇုန္၌ တည္ရွိေသာ ပို႕ေဆာင္ေရးႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရးဝန္ႀကီး ဌာနသည္ အေျခခံယာဥ္ေမာင္းသင္တန္းမ်ားကို ကုန္းလမ္းပို႕ေဆာင္ေရး ၫႊြန္ၾကားမႈ ဦးစီးဌာန (ကညန)ႏွင့္ ယာဥ္ထိန္းရဲတပ္ဖြဲ႕တို႔၏ ယာဥ္စည္းကမ္း၊ လမ္းစည္းကမ္း၊ သင္႐ုိးၫႊန္းတမ္း မ်ားအတိုင္း အေတြ႕အႀကံဳရွိေသာ ဝါရင့္နည္းျပ မ်ားျဖင့္ စနစ္တက် လစဥ္လတိုင္း ဖြင့္လွစ္သင္ ၾကားေပးလ်က္ရွိေနပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါ၏။

.

.

.

#KBZTai #Shan